Uit een recent onderzoek blijkt dat een aanzienlijk deel van de bestuurders met een nieuw rijbewijs zich niet voorbereid voelt op de praktische realiteit van het autobezit, die verder gaat dan verkeersvaardigheden en ook onderhoud, verzekeringen en voertuigonderhoud omvat. De bevindingen roepen vragen op over de volledigheid van het huidige rijonderwijs en het potentieel voor vermijdbare ongevallen als gevolg van een gebrek aan basiskennis van voertuigen.
De kloof in vertrouwen: meer dan alleen verkeersvaardigheden
Uit gegevens van kentekenplaatleverancier Regtransfers blijkt dat, hoewel de meeste nieuwe chauffeurs zich zelfverzekerd achter het stuur voelen, ongeveer één op de tien (10%) toegeeft een gebrek aan begrip te hebben op essentiële gebieden als verzekeringen, service en bandenonderhoud. Ruim 11% beoordeelde hun zelfvertrouwen onder de 50% toen hen werd gevraagd naar de bredere verantwoordelijkheden op het gebied van autobezit, wat erop wijst dat er een kloof bestaat tussen het behalen van het rijexamen en het volledig voorbereid zijn op het bezit van een auto.
Deze leemte in kennis gaat niet alleen over gemak; het heeft aantoonbare veiligheidsimplicaties. De AA registreerde in 2024 meer dan 620.000 bandenfouten, waarbij defecte remmen verantwoordelijk waren voor 750 slachtoffers en versleten banden verantwoordelijk waren voor 491 slachtoffers. Het is alarmerend dat bijna de helft van de automobilisten niet weet hoe ze de productiedata van banden moeten controleren, wat wijst op een wijdverbreid gebrek aan basiskennis over voertuigen.
De tekortkomingen van de test: geheugen versus begrip
Mark Trimbee, CEO van Regtransfers, benadrukt dat basisonderhoud van de auto net zo belangrijk is als rijvaardigheid. Het huidige testsysteem geeft echter voorrang aan het uit het hoofd leren boven praktisch begrip. Het ‘laat het me zien, vertel het me’-gedeelte, ontworpen om veiligheidskennis te beoordelen, berust vaak op het reciteren van correcte antwoorden in plaats van het tonen van echt begrip.
“Weten waarom je de profieldiepte van de banden controleert of hoe je moet reageren op sponsachtige remmen is veel belangrijker dan simpelweg het beantwoorden van een testvraag”, legt Trimbee uit. Dankzij het systeem kunnen personen slagen met minimaal begrip van essentiële onderhoudsprocedures, waardoor het risico op vermijdbare ongevallen toeneemt.
Voorbij veiligheid: brandstofangst en voertuigkeuze
De kenniskloof reikt verder dan mechanisch onderhoud. Uit een onderzoek van de Motor Ombudsman uit 2023 bleek dat bijna een derde van de jonge automobilisten zich onzeker voelt over de keuze van een voertuig of brandstoftype. Ruim 62% ervaart ‘tankangst’, wat blijk geeft van ongemak of onzekerheid tijdens het tanken. Deze problemen geven aan dat rijonderwijs er vaak niet in slaagt nieuwe bestuurders uit te rusten met de bredere vaardigheden die nodig zijn voor verantwoord autobezit.
Gedeelde verantwoordelijkheid: wie moet nieuwe chauffeurs opleiden?
Uit het onderzoek blijkt dat er consensus bestaat over het feit dat onderwijs gedeeld moet worden. Bijna 60% van de deelnemers is van mening dat rij-instructeurs en ouders of voogden gezamenlijk essentiële kennis over auto-onderhoud moeten bijbrengen. Bijna een kwart (23%) pleit ervoor om deze onderwerpen in het rijexamen zelf op te nemen.
Ongevallenstatistieken: de impact in de praktijk
De gegevens versterken de behoefte aan beter onderwijs. Eén op de drie automobilisten krijgt binnen een jaar na het behalen van het rijbewijs een ongeval, terwijl één op de vijf incidenten binnen de eerste zes maanden plaatsvindt. Deze statistieken suggereren een directe correlatie tussen onervarenheid, gebrek aan voertuigkennis en een verhoogd risico op ongevallen.
Conclusie
Het onderzoek onderstreept een cruciale leemte in het huidige rijonderwijs: terwijl de nadruk wordt gelegd op verkeersvaardigheden, wordt essentiële kennis van autobezit vaak over het hoofd gezien. Het versterken van het onderwijs door middel van gedeelde verantwoordelijkheid tussen instructeurs, ouders en mogelijke curriculumupdates zou de paraatheid van chauffeurs aanzienlijk kunnen verbeteren, ongevallen kunnen verminderen en veiliger wegen kunnen bevorderen
